Pelikaanstraat (1)



Pelikaanstraat in de 17e eeuw. Detail van de kaart van Blaeu
De Van der Werfstraat en de Hooigracht zijn nog niet gedempt.


In de jaren dertig van de vorige eeuw ontstond de behoefte om een verbinding te maken tussen de twee belangrijkste verkeersaders van de stad: de Haarlemmerstraat en de Breestraat. De Hooigracht moest met de Haarlemmerstraat worden verbonden door de Pelikaanstraat te verbreden. De Gepekte Brug over de Oude Rijn zou worden vervangen. De doorbraak komt tot stand in 1941. Aan de Oude Rijn verdwijnen de panden 132, 134 en 136. In de Pelikaanstraat sneuvelen de nummers 22 en 24 en in de Haarlemmerstraat worden de nummers 259, 261, 263 en 267 afgebroken.
In 1942 wordt de nieuwe Gepekte Brug gerealiseerd.



Detail van de kaart van Van Campen, 1899




- voor 1941 -

Pelikaanstraat, uitkomende op de Oude Rijn
met rechts de Gepekte brug
De eerste drie panden aan de rechterkant van de Pelikaanstraat zijn in 1941 gesloopt voor de doorbraak naar de Haarlemmerstraat.

- 2015 -




- 1941 -

Pelikaanstraat, uitkomende op de Oude Rijn
met links de Gepekte brug

- 2015 -


Op de linker hoek (Oude Rijn 130) wordt op 31 oktober 1933 een rijwielhandel geopend. Hij blijft daar tot 24 maart 1934. Daarna komt er een groenteboer in het pand. De zaak komt in het nieuws als er op zaterdagmorgen 8 mei 1937 een paard en wagen van Van Gend & Loos de winkelruit kapot rijdt.
In het ernaast gelegen pand Pelikaanstraat 27 komt direct na de oorlog verfhandel De Pelikaan. Deze zaak breidt in februari 1955 uit. Zeer waarschijnlijk wordt dan het hoekpand Oude Rijn 130 erbij getrokken. Verfhandel De Pelikaan blijft hier tot ± 2010. Daarna komt Bokstijn, een zaak in feestartikelen. Die verhuist begin 2015 naar Haarlemmerstraat 265-267.

In het verdwenen rechterhoekpand (Oude Rijn 132) zit van 1928-1934 café De Pelikaan. Op 1 september 1936 start P.J.H. van der Pluijm daar een zaak in tweedehands goederen. Vanaf 1939 is hier het distributiekantoor ondergebracht.



- 1941 -

De Gepektebrug
Doorkijkje Pelikaanstraat richting Haarlemmerstraat.

- 2015-




- 5 september 1942 -

plan voor nieuwbouw
Er wordt een ontwerp gemaakt voor nieuwe bebouwing aan de oostkant van de Pelikaanstraat. Dit plan van architect N.J.A. Geels heeft alure, maar daarvoor zouden nog wel twee panden aan de Oude Rijn hebben moeten wijken. Voor de Leidse binnenstad is dit ook wel een maatje te groot. Het is nooit gerealiseerd. In plaats daarvan komt er alleen een veel bescheidener pand op de hoek van De Haarlemmerstraat en de Pelikaanstraat.




- ± 1941 -

Hoek Haarlemmerstraat - Pelikaanstraat, vlak voor de sloop
De eerste vier panden (de nummers 259, 261, 263 en 267) van dit rijtje verdwijnen bij de verbreding van de Pelikaanstraat.
Op de hoek (Haarlemmerstraat 259) komt in 1938 het Emaillehuis van Oudshoorn met huishoudelijke artikelen. De zaak is in 1873 begonnen als een smederij in de Groenesteeg. Als het pand in 1941 wordt afgebroken, verhuist de winkel naar het voormalige Soephuis, Haarlemmerstraat 165. De Firma Oudshoorn zit daar nog steeds.

- 2013 -

Hoek Haarlemmerstraat - Pelikaanstraat
Op de hoek wordt in 1952 een nieuw winkelpand gebouwd. Daarin komt de stomerij ‘Quicker than quick’. Tegenwoordig is het een Turkse bakkerszaak.
De witte gevel daarachter komt overeen met de vijfde en zesde gevel op de oude foto. Na de verbouwing wordt het pand jarenlang gebruikt door Van Brussel. Die start daar in 1875 met een drukkerij. De drukkerij verhuist in 1914 en er komt een winkel voor papier en feestartikelen. Vanaf 1948 wordt er ook speelgoed verkocht. De zaak blijft daar tot oktober 1987. Sinds het begin van 2015 wordt het gebruikt door Bokstijn, feestartikelen.




- 1940 -

Pelikaanstraat
gezien vanaf de Haarlemmerstraat, richting Oude Rijn

- 2015 -




- ± 1900 -

Pelikaanstraat
Een nog eerdere foto, nu iets verder de Pelikaanstraat in. Het tweede pand (Pelikaanstraat 22) had nog maar een woonlaag met een kap. Het hoekpand aan de Oude Rijn moet eind 19e eeuw zijn vervangen door nieuwbouw.


- 2015 -




De situatie na 1941