Museum Boerhaave


De plannen om in het voormalige Caeciliagasthuis een Museum Boerhaave te vestigen bestonden nog steeds. In 1974 besloten B&W dat het ‘Rijksmuseum voor de geschiedenis der natuurwetenschappen’ kon verhuizen naar de Boerhaavezalen. Het complex was op het moment van het besluit van B&W niet meer dan een bouwval en het zou nog jaren duren voordat begonnen werd met de restauratie, want voorlopig kwam er geen geld van de Rijksoverheid.




- 1984 -

Boerhaavezalen
kort voor de restauratie

foto: Gemeente Leiden, afdeling Monumentenzorg

- 1966 -

De Turfschuur
Het dak was nog in tact.

foto: Gemeente Leiden, afdeling Monumentenzorg


De werkgroep ‘Maredorp-de Camp’ van Buurtvereniging Maredorp bracht in november 1980 een alarmkrant uit met als doel het Rijk aan te sporen om te beginnen met de restauratie. De gemeente zorgde ervoor dat tal van hoogwaardigheidsbekleders die de stad Leiden bezochten, een kijkje namen bij de Boerhaavezalen. Op 5 juni 1981 bracht koningin Beatrix een bezoek aan Leiden en daarbij heeft ze ook de situatie van de Boerhaavezalen bekeken. Eind 1983 werd eindelijk het startsein gegeven voor de restauratie, maar het duurde nog tot eind 1984 voordat er echt een begin werd gemaakt met het werk.


Het architectenbureau Van der Sterre-Peetoom maakte het plan voor de verbouwing en de aanpassingen aan het historische complex. De Turfschuur werd de entree. Links en rechts daarvan kwam nieuwbouw die de oude gebouwen deels aan het zicht onttrekt. Wie het huidige complex bekijkt zal vaststellen dat het Turfpakhuis een mooie blikvanger is. De fraai gerestaureerde provenierswoningen en het oorspronkelijke toegangspoortje in de Vrouwenkerksteeg zijn de moeite waard, maar de blinde gevels in de Caeciliasteeg en de Sionsteeg zijn niet echt interessant. Je kunt je hooguit verbazen over de vele littekens in het metselwerk die getuigen van allerlei vensters en deuren die er in de loop der jaren geweest zijn en later weer zijn dichtgemaakt. Daarentegen is veel interessants te ontdekken aan de binnenzijde van het complex. Nog steeds is te zien hoe de voormalige Dolhuisgracht langs de oorspronkelijke gebouwen van het Caeciliaklooster liep en de binnentuin is veel interessanter dan de gesloten buitenkant.




- 2022 -

Museum Boerhaave
De voormalige Turfschuur is nu de entree van Museum Boerhaave. Links en rechs daarvan is een stukje nieuwbouw te zien


- 2022 -

Dolhuisgracht
Een kijkje vanuit de Dolhuissteeg, die op de plaats van de voormalige Dolhuisgracht loopt. De gracht liep verder over het terrein achter het hek. Rechts daarvan zijn de gerestaureerde Boerhaavezalen te zien.





- 2022 -

Vrouwenkerksteeg nw
In het midden is het oude poortje te zien dat ooit toegang gaf tot het klooster en later tot het Caeciliagasthuis. Links en rechts daarvan staan de provenierswoninkjes. Aan het eind zijn de Boerhaavezalen te zien.

- 2022 -

hoek Caeciliastraat-Sionsteeg
De blinde achtergevels van het gebouwencomplex zijn minder interessant.


Een flinke tegenslag tijdens de bouw was dat er in de nacht van 10 op 11 mei 1986 brand uitbrak. De brand was niet in de Boerhaavezalen zelf, maar in de nieuwbouw en het voormalige Turfhuis, waarvan de kap in lichterlaaie kwam te staan. Dit incident zorgde voor maanden vertraging. In 1987 was de bouw voltooid. Het kostte nog ruim drie jaar om het museum in te richten. Op 26 maart 1991 werd het geopend door minister d’Ancona.
Het museum is in 2016 en 2017 gerenoveerd en opnieuw ingericht. De officiële heropening was op 16 december 2017. Bij die gelegenheid is de naam veranderd in ‘Rijksmuseum Boerhaave’.



- 2022 -

binnenplaats, gezien in oostelijke richting
Op de achtergrond is de Marekerk te zien. Daarvoor staande proveniershuisjes.




- 2022 -

binnenplaats, gezien in noordelijke richting
In dit gedeelte bevond zich de regentenkamer, waaraan de wapens boven de entree nog herinneren.