Sint Jorissteeg



Als onderdeel van de noord-zuidverbinding wordt het hele blok tussen Sint Jorissteeg en Krauwelsteeg gesloopt. Het is een moeizaam proces dat vele jaren vergt. In 1959 wil B&W een aantal woningen onbewoonbaar verklaren. De gemeenteraad reageert kritisch en vraagt zich af of dit wel de juiste manier is om tot slopen te kunnen overgaan. Het lijkt er volgens enkele raadsleden veel op dat het realiseren van de Noord-zuidverbinding de drijfveer is. Het voorstel wordt toch aangenomen. Begin jaren zestig worden de eerste panden gesloopt. Voor heel wat gezinnen moet een nieuw onderkomen worden gezocht en de woningnood is groot. Pas in 1971 kan de nieuwe verkeersroute worden aangelegd.



Detail van de Kaart van Van Campen, 1879

De verbrede Sint Jorissteeg




- 1961 -

Verdwenen panden in de Hogewoerd
v.l.n.r. nr 45-47, 43, 41
Links is het begin van de Krauwelsteeg te zien.

foto: Herman Kleijbrink

- 2015 -

De Krauwelsteeg
Ook aan de linkerzijde van de Krauwelsteeg is gesloopt. Van de oude bebouwing op de linker foto is helemaal niets meer terug te vinden.




- 1959 -

Weer de verdwenen panden in de Hogewoerd.
Op deze foto staat ook Hogewoerd 39, op de linkerhoek van de Sint Jorissteeg.
Uiterst rechts is een stukje te zien van het nog bestaande pand Hogewoerd 37.

foto: A. van Vliet

- 2015 -

Nieuwbouw
Er zijn twee panden van de oude bebouwing te zien. Helemaal links nr 59-61 en iets verder naar rechts nr 53 (het pand met de dakkapel).


De verdwenen winkels op de Hogewoerd tussen Krauwelsteeg en Sint Jorissteeg

Hogewoerd 39
Uit een advertentie van 26 juli 1882 blijkt al dat hier de slagerij van C. Wijnnobel is gevestigd. De zaak blijft onder deze naam voortbestaan tot eind jaren vijftig van de vorige eeuw. Tot aan de sloop in de jaren zestig gaat het slagersbedrijf verder onder de naam Fa. van Dijk & Molenaar.

Hogewoerd 41
heeft eveneens een lange geschiedenis als winkelpand. De oudste vermelding in het Leidsch Dagblad is van 30 april 1883. M. Brandsen meldt de verhuizing van zijn zaak in kleding en woninginrichting van Langebrug 5 naar Hogewoerd 41. De zaak blijft daar tot hij in januari 1887 verhuist naar Hogewoerd 37. Door opvolgende ondernemers worden vergelijkbare artikelen verhandeld. N. Loeb zit er van begin 1888 tot zeker voorjaar 1893. Op 4 maart 1998 opent ‘De Tijdgeest’ met een warenhuis voor kleding en woninginrichting. De zaak wordt in 1906 opgeheven. In 1908 krijgt de Stichtse Glashandel een telefoonaansluiting op Hogewoerd 41. Dat was nummer 237. Nieuwe telefoonaansluitingen stonden toen nog in de krant. De Stichtse Glashandel blijft tot ongeveer 1920. Op 8 oktober 1921 opent D. Splinter een tapijt- en beddenmagazijn op dit adres. In 1927 neemt hij het nieuwe winkelpand op de kop van de Hogewoerd en de pas gerealiseerde Korevaarstraat in gebruik als toonzaal. Die houdt hij aan tot juni 1931. De winkel op Hogewoerd 41 blijft nog enige tijd bestaan, maar in 1933 begint Splinter op dit adres met ‘Hadeka’, een eenheidsprijzenwinkel annex lunchroom. Daarmee houdt hij het nog vol tot 1935. Op 8 april 1936 betrekt Pluym, tweedehands goed dit winkelpand. Pluym blijft tot hij medio jaren zestig moet vertrekken vanwege de sloop.

Hogewoerd 43
Vanaf eind jaren veertig van de vorige eeuw is dit de winkel van de Leidse Fruitcentrale van F. Brands. De oudste advertentie is van 13 juni 1947. Deze zaak is nog volop in bedrijf als de gemeente het pand wil slopen. In 1967 zijn de nummers 39 (de slagerij) en 41 (Pluym) al afgebroken. In november zijn de laatste twee winkelpanden aan de beurt. Brands heeft de sloop lang weten tegen te houden. Op basis van een rechterlijk bevel had de winkel al op 1 maart ontruimd moeten worden, maar de gemeente heeft Brands nog enige maanden zijn gang laten gaan. Overigens is het pand dan al grotendeels afgebroken. Alleen de winkel op de begane grond is nog in tact. Op 8 november is het dan toch echt zo ver. Nummer 45-47 zal gesloopt worden en dat zou gevaar opleveren voor de restanten van nummer 43. Om twee uur rijdt een grote verhuiswagen voor, maar op dat moment wordt er in de winkel nog druk verkocht. Mr. M. Schox deelt namens de gemeente aan de heer Brands mee, dat het tijd wordt zijn spulletjes op te pakken en te vertrekken. De fruithandelaar reageert laconiek: ‘Ik heb die verhuiswagen niet besteld,’ zegt hij. ‘en ik zorg zelf wel voor vervoer.’ In twee en een half uur wordt de winkel ontruimd.

Hogewoerd 45-47
De nummers 45-47 zijn begin twintigste eeuw al verheeld. Het winkelpand wordt dan gebruikt door banketbakkerij Appelo. De oudste advertentie is van 2 mei 1905. In 1932 neemt Van Tongeren de bakkerij over, maar in 1933 wordt de zaak gesloten. Op 20 december 1933 begint P. Osterdorp een fruithandel op dit adres. De laatste advertentie is van juni 1939. De volgende winkelier is Radio Bijl. Deze zaak sluit wegens een faillissement in 1948. Van 1949 tot 1956 wordt het pand gebruikt door HaVeWe, een textielhandel. In 1957 komt er een zaak in vloerbedekking en parket. De winkel wordt in 1966/67 gesloten wegens de sloop van het pand.




- september 1980 -

Bioscoop Camera
Op het hoekje van de Hogewoerd en de verbrede Sint Jorissteeg.






- 1969 -

De bioscoop Camera

- 2015 -




- 1961 -

Sint Jorissteeg, gezien in de richting van de Hogewoerd
De bloemen aan de rechterkant zijn van bloemenmagazijn M. v.d. Haven, Sint Jorissteeg 16. Hij verhuist in de loop van de jaren zestig naar nummer 8, aan de overkant van de straat.

foto: H. Kleijbrink

- 2015 -

De linkerkant van de steeg is intact gebleven
Slager Bolle, Hogewoerd 37, op de hoek van de Sint Jorisssteeg, had zijn zaak oorspronkelijk op Sint Jorissteeg 22, aan de gesloopte zijde van de steeg.




- 1964 -

Sint Jorissteeg, tijdens de sloop

foto: H. Kleijbrink

- 2015 -




- 1965 -

Sint Jorissteeg, tijdens de sloop

foto: N. van der Horst

2015




- 1938 -

Levendaal met St Barbaraschool
Links is het begin van de Sint Jorissteeg. Links van de Sint Barbaraschool komt de Krauwelsteeg uit.
foto: J. Sleding

- 2015 -




- 1947 -

Levendaal, hoek St Jorissteeg
De panden op de hoek van Het Levendaal en de Sint Jorissteeg zijn eigendom van de zeepfabriek N.V. Koninklijke Sanders & Co Sanders. In de jaren vijftig wil de fabriek uitbreiden en de panden bij het bestaande fabriekscomplex trekken. In november 1955 geeft de kantonrechter toestemming om tot ontruiming over te gaan.

- 2015 -




- 1962 -

Sint Jorissteeg, gezien vanaf het Levendaal.
De sloop is al begonnen. Links op de hoek is een gebouw van de Sanders Zeepfabriek gekomen. Rechts zit een winkel in tweedehands goederen.

foto: B.B.M. Jansen

- 2015 -




- 1962 -

Levendaal met St Joris- en Krauwelsteeg
Links is is op het hoekje van de Sint Jorissteeg de nieuwbouw van de Sanders zeepfabriek te zien.
Tussen Sint Jorissteeg en Krauwelsteeg bevinden zich de panden Levendaal 44, 46, 48 en 50. Nummer 48 (het witte pand) is Groentehal Mank.
Rechts, op de hoek van de Krauwelsteeg, staat de Sint Barbaraschool.

foto: B.B.M. Jansen

- 2015 -




- september 1979 -

Sanders zeepfabriek
op de hoek van de Sint Jorissteeg en het Levendaal.




- 1936 -

Het Levendaal
rechts: ingang St Jorissteeg.

foto: J. Stegeman

- 2015 -




- 1971 -

De Sanders Zeepfabriek aan het Levendaal


- 2015 -





- 1960 -

De Sanders Zeepfabriek aan het Levendaal

foto: J. Stegeman

- 2015 -


Op de plek van de Sanders Zeefabriek wordt in 1985-1986 een parkeergarage gebouwd. In het complex komt aan de kant van de Korevaaarstraat een vestiging van de supermarktketen Hoogvliet. De supermarkt wordt op 12 juni 1986 door Wethouder Fase geopend. Het was de bedoeling dat ook de parkeergarage in gebruik zou worden genomen, maar in de Kaardesteeg, die als toegangsweg fungeert, is de bestrating nog niet klaar.
De garage heet aanvankelijk Sanders Parkeergarage. Later wordt hij aangeduid als de Hoogvliet Parkeergarage. Al bij het begin is vrijwel iedereen van mening dat het een afzichtelijk gebouw is. In de jaren negentig wordt het uiterlijk door middel van de rode bakstenen een stuk vriendelijker.



- 1986 -

Sandersgarage
Er is weinig waardering voor het uiterlijk van de pas gebouwde parkeergarage.



- 2017 -

Parkeergarage Breestraat
In het voorjaar van 2017 wordt er opnieuw een poging gedaan om het aanzien van de parkeergarage te verbeteren.
De naam Sandersgarage is intussen allang afgevoerd. Hoewel de hij niet aan de Breestraat ligt is toch die naam gebruikt om aan te geven dat de garage in de buurt van deze winkelstraat staat.






- 1970 -

Sint Jorissteeg na de doorbraak
Links staat nog de Sanders Zeepfabriek en rechts de Sint Barbaraschool.

foto: Gemeente Leiden, Afdeling Monumentenzorg

- 2015 -

De Sint Jorissteeg
Aan de kant van het Levendaal wordt de straat toch weer smaller. Voor de bouw van de Hoogvlietgarage is de rooilijn een stukje verlegd.




- 1983 -

Sint Barbaraschool, kort voor de sloop

 foto: B.B.M. Jansen




- 1984 -

Nieuwe ontwikkelingen
Ook nu de verkeersweg er ligt, gaat de sloop verder.

 foto: B.B.M. Jansen

- 2015 -

Nieuwbouw
Aan de rechterkant wordt in 1987 een bouwblok neergezet dat tot in de Hogewoerd reikt.